Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2023 Rokiem Wojciecha Korfantego
20 kwietnia przypada 150. rocznica urodzin Wojciecha Korfantego – wybitnego polityka, działacza narodowego, myśliciela społecznego, publicysty. Urodził się w osadzie Sadzawki (część Siemianowic Śląskich), był pierworodnym synem górnika Józefa Korfantego i Karoliny z domu Klecha. W 1879 r. rozpoczął naukę w szkole ludowej w Siemianowicach. Następnie uczęszczał do katowickiego Gimnazjum Królewskiego. Od wczesnych lat aktywnie zaangażowany w szerzenie kultury polskiej. Studiował na politechnice w Charlottenburgu, skąd w 1896 r. przeniósł się na Królewski Uniwersytet we Wrocławiu, gdzie był jednym z przywódców polskiej społeczności akademickiej. W 1903 r. z sukcesem wystartował w wyborach do niemieckiego parlamentu, domagając się m. in. poprawy warunków pracy górników i robotników. Od 1901 do 1908 r. był członkiem Ligi Narodowej, w ramach której współpracował z Romanem Dmowskim. W latach 1903-1912 oraz 1918 był posłem do Reichstagu, a także pruskiego sejmu krajowego – Landtagu, gdzie wstąpił w szeregi Koła Polskiego. 25 października 1918 r. wygłosił w Reichstagu swoje najsłynniejsze przemówienie, w którym zażądał przyłączenia do państwa polskiego wszystkich ziem polskich zaboru pruskiego i Górnego Śląska. Upomniał się również o uwolnienie więzionego w Magdeburgu Józefa Piłsudskiego. W latach 1918-1919 Korfanty należał do Naczelnej Rady Ludowej (będącej rządem Wielkopolski podczas powstania wielkopolskiego), przygotowującej przejęcie władzy. W 1920 r. mianowany na stanowisko Polskiego Komisarza Plebiscytowego na Górnym Śląsku. Aktywność skupił na przyłączeniu Górnego Śląska. Był przywódcą III powstania śląskiego. W latach 1922-1930 pełnił mandat posła na Sejm I i II kadencji. Związany z Chrześcijańską Demokracją. Od października do grudnia 1923 r. był wicepremierem w rządzie Wincentego Witosa. Zasiadał w Sejmie Śląskim i Senacie III RP. Zmarł 17 sierpnia 1939 r. (źródło)
Polecane
Publikacje z księgozbioru Czytelni Naukowej nr XVI Biblioteki Publicznej w Dzielnicy Żoliborz:
Borucki Marek, Bohaterowie polskich powstań narodowych, Warszawa : Sport i Turystyka – Muza, 2018.
Krzyk Józef, Korfanty : silna bestia, Katowice : Post Factum – Wydawnictwo Sonia Draga, 2020.
Inne opracowania – książki
Balawajder Edward, Wojciech Korfanty. Myśl katolicko-społeczna i działalność,
przedmowa Damian Zimoń, Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2001.
Bębnik Grzegorz, Rosenbaum Sebastian, Węcki Mirosław, Wojciech Korfanty, Warszawa : Wyd. Instytut Pamięci Narodowej, 2018.
Czekaj Tadeusz, Pierwsze zwycięstwo Wojciecha Korfantego, Katowice: Śląski
Instytut Naukowy, 1986.
Janota Wojciech, Katowice Wojciecha Korfantego, Katowice: Wojewódzka Biblioteka
Publiczna, 1989.
Korfanty Wojciech, Naród – Państwo – Kościół. Wybór publicystyki katolicko-
społecznej, wprowadzenie Andrzej Brożek, Edward Balawajder, Katowice: Księgarnia
św. Jacka, [1992].
[Korfanty Wojciech], Odezwa Wojciecha Korfantego do ludu śląskiego. Katowice:
Śląskie Zakłady Graficzne; Wydawnictwo “Polonia”, 1927.
[Korfanty Wojciech], Wojciecha Korfantego “Marzenia i zdarzenia”, do druku
przygotował, wstępem i przypisami opatrzył Władysław Zieliński, Katowice: Śląski
Instytut Naukowy, 1984.
Lewandowski Jan F., Wojciech Korfanty, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2013.
Lipońska-Sajdak Jadwiga, Korfanty w anegdocie. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2009.
Orzechowski Marian, Wojciech Korfanty. Biografia polityczna, Wrocław, Warszawa:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975.
Przewłocki Jan, Wojciech Korfanty. Polityka, wzloty i niepowodzenia, Kielce:
Szumacher, współwydawca Katowice: Górnośląska Macierz Kultury, 1993.
Przewłocki Jan (red. nauk.), Śląskie portrety. Józef Biniszkiewicz, Arkadiusz Bożek,
Michał Grażyński, Wojciech Korfanty, Stanisław Ligoń, Józef Wieczorek, Katowice:
Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985.
Rott Dariusz, Skorwider Eugeniusz (red.), Wojciech Korfanty. Rozprawy i szkice
historyczno-literackie. Praca zbiorowa, Katowice: Biblioteka Śląska, 1993.
Tobiasz Mieczysław, Wojciech Korfanty. Odrodzenie narodowe i polityczne Śląska,
Katowice: Muzeum Śląskie, 1990.
Inne opracowania – artykuły
Długajczyk Edward, Wojciecha Korfantego portret wielowymiarowy, „Śląsk” 2001,
nr 5, s. 6-8, 33.
Długajczyk Edward, Lis Michał, Lewandowski Jan F., Korfanty w „Roku Korfantego”,
rozm. przepr. Tadeusz Kijonka ; rozm. do druku przygot. Bogdan Widera, „Śląsk”
2009, nr 3, s. 14-19.
Długoborski Wacław, Zabrze w legendzie i dziele Wojciecha Korfantego, „Orbis
Interior” nr 2 (2000), s. 71-87.
Drozdowski Marian Marek, Rycerz Rzeczypospolitej. O wkładzie Wojciecha
Korfantego do walki o niepodległość Polski w latach 1903-1922, „Śląsk” 2009, nr 4,
s. 34-38.
Falęcki Tomasz, Problemy, konflikty, dokonania. 1922 r. – polska kultura na Śląsku,
„Śląsk” 2012, nr 10, s. 8-14.
Heska-Kwaśniewicz Krystyna, Klątwa ludziom. Pogrzeb Wojciecha Korfantego
według Kazimierza Gołby, „Śląsk” 2009, nr 8, s. 45-47.
Kijonka Tadeusz, Ostatnie przemówienie Korfantego w Reichstagu, „Śląsk” 2002,
nr 6, s. 50.
[Korfanty Wojciech], Fragmenty stenogramu wystąpienia Wojciecha Korfantego
w niemieckim Reichstagu, w piątek 25 października 1918. Posiedzenie nr 196, „Śląsk”
2018, nr 11, s. 4-6.
Kozłowska Halżka A., z domu Korfantówna, Wspomnienie Halżki Rupp-Kozłowskiej
(1904-1990) o swoim ojcu Wojciechu Korfantym, „Śląsk” 2009, nr 9, s. 15.
Lewandowski Jan F., Dom Korfantego, „Śląsk” 1997, nr 9, s. 68.
Lubina Michał, Wojciech Korfanty – a stan badań, „Śląsk” 2010, nr 3, s. 50-51.
Musioł Józef, Korfanty – prawodawca, „Śląsk” 1999, nr 8, s. 20-21.
Pruszyński Ksawery, Wojciech Korfanty, „Śląsk” 2003, nr 4, s.60-61.
Szmatloch Barbara, Losy rodziny Wojciecha Korfantego, „Śląsk” 2009, nr 9, s. 10-14.
Miejsca
Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach (https://muzeumpowstanslaskich.pl)
Muzeum Śląskie w Katowicach (https://muzeumslaskie.pl)
Pomnik Wojciecha Korfantego w Warszawie (https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Wojciecha_Korfantego_w_Warszawie)
Pomnik Wojciecha Korfantego w Katowicach (https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach)
Filmy
Wojciech Korfanty – Syn Ziemi Śląskiej / Filmowa Encyklopedia Powstań Śląskich (https://www.youtube.com/watch?v=WFJvFcoDfTw)
Wojciech Korfanty // portret filmowy /
Niepodległa (https://www.youtube.com/watch?v=K7c82U63Zxk)
Korfanty – co o nim wiemy / MBP w Zabrzu (https://www.youtube.com/watch?v=Td-kFH56wdI)
Wojciech Korfanty – wielki niezrozumiany? DYSKUSJA / Muzeum Historii Polski w Warszawie (https://www.youtube.com/watch?v=rRbZ8mT0h94)