W marcu 2024 roku przypada 80. rocznica zamordowania rodziny Ulmów, która podczas II wojny światowej ratowała Żydów skazanych przez Niemców na zagładę. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2024 Rokiem Rodziny Ulmów.

“Józef Ulma i Wiktoria z domu Niemczak urodzili się i mieszkali w Markowej. Zaangażowani w wiele inicjatyw społecznych, byli dobrze znani i lubiani. Swoimi rozlicznymi talentami dzielili się z mieszkańcami Markowej oraz innych miejscowości ówczesnych powiatów: łańcuckiego i przeworskiego. W 1935 roku zawarli związek
małżeński, a wkrótce doczekali się licznego potomstwa: Stasi, Basi, Władzia, Frania, Antosia, Marysi, a kolejne dziecko miało przyjść na świat na wiosnę 1944 roku.

Podczas okupacji niemieckiej mieszkali w swoim domu w Markowej na uboczu wsi. Prawdopodobnie w grudniu 1942 roku Ulmowie zostali poproszeni przez rodziny żydowskie o pomoc w ich ukryciu. Były to dwie siostry, sąsiadki domu rodzinnego Józefa Ulmy: Gołda Grünfeld i Lea Didner z małą córką o imieniu Reszla. Wśród ukrywanych było także pięciu Goldmanów z Łańcuta – Saul i czterech jego dorosłych synów: Baruch, Mechel, Joachim i Mojżesz. Jakie motywy kierowały Ulmami? Była to bezinteresowna miłość bliźniego. Ulmowie ukrywali Żydów przez około 15 miesięcy. Niestety 24 marca 1944 roku w gospodarstwie Ulmów pojawili się niemieccy żandarmi, zamordowali Żydów, a następnie Józefa i Wiktorię oraz wszystkie ich dzieci.

Józef i Wiktoria Ulmowie w 1995 roku zostali uhonorowani przez Yad Vashem medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, a w 2010 roku przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego – Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2016 roku otwarto w Markowej Muzeum Polaków Ratujących
Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów, a od 2018 roku na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy obchodzony jest – ustanowiony przez Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej – Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. W 2003 roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci. Czas uroczystego wyniesienia rodziny Ulmów na ołtarze został
wyznaczony na 10 września 2023 roku w Markowej. Ulmowie są w Polsce oraz poza jej granicami symbolem tych wszystkich, którzy oddali życie za pomoc Żydom prześladowanym przez Niemców” – czytamy w ustawie.