Bibliotekarki związane z Żoliborzem, cz. II

Plakat towarzyszący wydarzeniu "Bibliotekarki związane z Żoliborzem" utrzymany w kolorach szarości i granatu.

Ewa Rawiczowa

Ewa Rawiczowa (urodzona w Krakowie w 1910 r. – zmarła w Warszawie w 1988 r ) pod koniec lat dwudziestych rozpoczęła Studium Pracy Społeczno-Oświatowej na Wolnej Wszechnicy Polskiej, której nie zdołała ukończyć ze względu na przewlekłą chorobę. Po powstaniu warszawskim zamieszkała wraz z rodziną na osiedlu Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej i przyłączyła się do akcji ratowania księgozbiorów z opuszczonych mieszkań na Żoliborzu. Od kwietnia 1945 roku pracowała w Robotniczym Towarzystwie Przyjaciół Dzieci przy organizacji czytelni i wypożyczalni dla dzieci. W okolicznościach powojennej, trudnej sytuacji mieszkaniowej i oświatowej, biblioteka cieszyła się wielką popularnością wśród dzieci Żoliborza – była wyposażona w podręczniki, encyklopedie, słowniki, atlasy, a także wydawnictwa popularnoaukowe. W roku 1946 Ewa Rawiczowa rozpoczęła organizację drugiej czytelni dla dzieci na Żoliborzu przy ul. Tucholskiej, która miała obsługiwać dzieci z pobliskiego, zniszczonego podczas powstania Marymontu. Organizowała szkolenia dla bibliotekarzy prowadzących placówki biblioteczne pod patronatem Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.

Kiedy szkoły TPD przeszły pod władzę państwa, Rawiczowa zmieniła pracę i została kierownikiem Działu Bibliotek Dziecięcych Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy. Nadzorowała uzupełnianie i tworzenie od podstaw księgozbiorów powstających bibliotek. Razem z niewielką kadrą, w ciągu szesnastu lat, udało jej się zorganizować dwadzieścia nowych placówek, wyposażonych w skatalogowane już książki.

W następnej części: Janina Cygańska

Opracowano w większości na podstawie:

Entuzjastki bibliotekarstwa dziecięcego, red. Barbara Białkowska przy współudziale Władysławy Wasilewskiej, Warszawa 1999 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 6)

Juźwik Aleksander, Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci w latach 1944-1949: funkcjonowanie i problemy ideowo-organizacyjne, “Polska 1944/45-1989 : studia i materiały” 13 (2015), Warszawa 2015.

Klepacz Wladysław, W sercu Żoliborza: historia Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej Żoliborz, Warszawa 2011.

Kuzańska Maria, Koncepcje wychowawcze Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci 1919-1939, Wrocław, 1966 s. 131-133.

Łabanowska Sława, Ewa Rawiczowa, [w:] Słownik pracowników książki polskiej. Suplement II, pod red. Hanny Tadeusiewicz z udziałem Bogumiła Karkowskiego, Warszawa 2000.

Rapacki Michał, Żoliborz dla początkujących, “Gazeta Żoliborza”, 23.03.2000.

Szmidt Jadwiga, Działalność oświatowa i kulturalna Oddziału Żoliborskiego RTPD w latach 1928-1939, Warszawa 1964 [praca magisterska, UW, maszynopis].

Szymański Mirosław Stanisław, Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Czerwony Żoliborz, [w:] Myślenie i działanie pedagogiczne w Drugiej Rzeczypospolitej : esej polityczno-oświatowy, Warszawa 2016.

Topińska Zofia, Żoliborskie obietnice o wychowawczym środowisku WSM, Warszawa 1984.

Wykorzystano fotografię Osiedla Żoliborskiego WSM, opublikowaną w broszurze „Spółdzielczość Mieszkaniowa w Polsce”, nakładem Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, Warszawa 1938.