15 sierpnia 2020 roku obchodzimy setną rocznicę Bitwy Warszawskiej – rozegranych na przedpolach polskiej stolicy walk, określanych mianem „Cudu nad Wisłą”, które miały decydujący wpływ na wynik wojny polsko-bolszewickiej. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przekonany o szczególnym znaczeniu tych wydarzeń, ustanowił 2020 Rokiem Bitwy Warszawskiej. Od końca lipca do pierwszych dni września 1920 roku rozegrało się decydujące starcie Polski z bolszewicką Rosją. Krwawe zmagania toczono na przestrzeni blisko pół tysiąca kilometrów. Rząd Obrony Narodowej, kierowany przez Wincentego Witosa, oraz sztab Wojska Polskiego podjęły działania, które zdecydowały o zwycięstwie Rzeczypospolitej. Wojsko Polskie, na czele z Marszałkiem Józefem Piłsudskim, uratowało nie tylko suwerenność naszej Ojczyzny, lecz także ład demokratyczny całej Europy. Powstrzymując ofensywę Armii Czerwonej, Polacy zapobiegli rozprzestrzenieniu się rewolucji Komunistycznej na Europę i tym samym zniszczeniu zachodniej cywilizacji – zaakcentowano w uchwale Sejmu.
Razem z Polakami walczyło wojsko ukraińskie, oddziały białoruskie, żołnierze demokratycznej „III Rosji”, szczególną pomocą wykazali się Węgrzy, którzy odstąpili Polsce swoje zapasy amunicji i dostarczali ją do końca działań zbrojnych.
Dzień 15 sierpnia jako symbol zwycięstwa nad bolszewicką nawałą już w okresie międzywojennym stał się okazją do oddawania czci polskiemu wojsku. Data ta stała się Świętem Żołnierza w 1923 r. na mocy rozkazu ministra spraw wojskowych. Tradycję tę podtrzymywano w czasie II wojny światowej i bezpośrednio po niej – do 1947 r.
Do kalendarza świąt państwowych dzień rocznicy Bitwy Warszawskiej powrócił w 1992 r. 30 lipca tego roku Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu Święta Wojska Polskiego. Z inicjatywą legislacyjną wystąpił do Sejmu rząd Jana Olszewskiego.
Wystawa „Bitwa Warszawska. Stulecie zwycięstwa”
Biuro Programu „Niepodległa” we współpracy z Muzeum Wojska Polskiego przygotowało wystawę poświęconą tematyce wojny polsko-bolszewickiej: „Bitwa Warszawska. Stulecie zwycięstwa”. Ekspozycja „Bitwa Warszawska. Stulecie zwycięstwa” składa się z 20 plansz. Merytoryczne teksty przygotowali specjaliści z Muzeum Wojska Polskiego. Na wystawie pokazano zabytki ze zbiorów Muzeum oraz wyjątkowe, archiwalne zdjęcia z 1920 roku.
Polonia Restituta
Zapraszamy do obejrzenia filmu niemego Polonia Restituta 1918 – 1920. Zrealizowany w roku 1928 film przedstawia wydarzenia, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości i ukształtowania jej granic po latach zaborów
To kompilacja ujęć dokumentalnych zarejestrowanych w czasie walk niepodległościowych i Bitwy Warszawskiej. Zostały one zrealizowane na zamówienie Sztabu Generalnego przez operatorów Centralnego Urzędu Filmowego z myślą o zagranicznej dystrybucji.
Polonia... jest jednym z niewielu przedwojennych filmów dokumentalnych, na których można zobaczyć Józefa Piłsudskiego. Oprócz Marszałka w filmie pojawiają się m.in.: Leopold Skulski, gen. Edward Rydz-Śmigły, gen. Lucjan Żeligowski i Józef Beck.
Film ukazuje m.in.: niemiecką okupację Warszawy, walki z Ukraińcami o Galicję Wschodnią, wyzwolenie Wilna, wojnę polsko-sowiecką, sojusz polsko-ukraiński i zdobycie Kijowa, kontrofensywę polską w sierpniu i wrześniu 1920 r., zawarcie pokoju ryskiego oraz główne postaci tych wydarzeń.
Konserwację, rekonstrukcję i restaurację dzieła wykonała Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny we współpracy z Narodowym Archiwum Cyfrowym.