Patroni Roku 2022
ROMANTYZM POLSKI
200 lat temu ukazały się „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza, które wyznaczyły początek polskiego romantyzmu.
„Wtedy po raz pierwszy ujrzały światło dzienne „Romantyczność”, „Powrót taty”, „Świtezianka”, „Pani Twardowska”, bez których trudno wyobrazić sobie ostatnich dwieście lat polskiej kultury” – napisali posłowie w uchwale ustanawiającej rok 2022 Rokiem Romantyzmu Polskiego.
Jak podkreślili posłowie „zrodziła się epoka, w której tworzyli genialni artyści, myśliciele i działacze polityczni, którzy w sytuacji narodowej niewoli stworzyli kraj duchowej wolności, rozwinęli programy niepodległościowe, a zarazem wynieśli polską muzykę, literaturę i malarstwo do rangi czołowych osiągnięć kultury europejskiej”.
Wydarzenia związane z obchodem Roku Roku Romantyzmu Polskiego
MARIA KONOPNICKA
23 maja przypada 190 rocznica urodzin Marii Konopnickiej, polskiej pisarki, poetki, tłumaczki i publicystki.
„Dokonała przełomu w polskiej literaturze dla dzieci. Za pomocą utworów literackich protestowała przeciwko antypolskiej polityce zaborców i niesprawiedliwości społecznej. Współorganizowała protest światowej opinii publicznej przeciwko niemieckim represjom wobec dzieci polskich we Wrześni w latach 1901–1902 i ustawom wywłaszczeniowym. Walczyła o prawa kobiet oraz pomagała uwięzionym z przyczyn politycznych przez rosyjskie władze” – czytamy w uchwale.
Wydarzenia związane z obchodem Roku Marii Konopnickiej
WANDA RUTKIEWICZ
Wanda Rutkiewicz jako pierwsza Polka i trzecia kobieta na świecie, 16 października 1978 roku, zdobyła najwyższy szczyt świata – Mount Everest.
Himalaistka zaginęła 30 lat temu, w maju 1992 roku, w drodze na Kanczendzongę, swój dziewiąty ośmiotysięcznik.
„Pokonywała bariery, została prekursorką kobiecych zespołów górskich. Imponowała siłą, sprawnością fizyczną i niezwykłą inteligencją” – podkreślił Sejm w uchwale.
Wydarzenia związane z obchodem Roku Wandy Rutkiewicz
MIRON BIAŁOSZEWSKI
W 2022 roku przypada setna rocznica urodzin i trzydziesta dziewiąta rocznica śmierci Mirona Białoszewskiego. Rada m.st. Warszawy pragnie oddać hołd wybitnemu warszawiakowi, ustanawiając rok 2022 Rokiem Mirona Białoszewskiego.
Był poetą, dramaturgiem, prozaikiem i aktorem teatralnym, przez całe życie związanym z Warszawą. Jego dorobek pisarski należy do ważnego nurtu rozwoju literatury nowoczesnej, świadczy o poszukiwaniu nowej koncepcji języka i dzieła literackiego.
Wydarzenia związane z obchodem Roku Mirona Białoszewskiego
JÓZEF MACKIEWICZ
Józef Mackiewicz urodził się 120 lat temu, w kwietniu 1902 roku. To pisarz, który w swojej twórczości „przedstawiał życie mieszkańców pogranicza polsko-litewsko-białoruskiego na tle przełomowych wydarzeń historycznych i odwoływał się do tradycji wielonarodowej I Rzeczypospolitej”.
Mackiewicz został patronem 2022 roku za „wielkość dorobku wytrwale wspierającego idee: niepodległości Polski, wolności i przyjaznego współistnienia narodów Europy Środkowo-Wschodniej i niezłomnego oporu przeciwko komunizmowi”.
Wydarzenia związane z obchodem Roku Józefa Mackiewicza
JÓZEF WYBICKI
Józef Wybicki, autor polskiego hymnu narodowego, wielokrotny poseł na Sejm, jeden z inicjatorów Konfederacji Barskiej, uczestnik prac wdrażających Konstytucję 3 Maja, współorganizator Insurekcji Kościuszkowskiej zmarł 200 lat temu, w marcu 1822 roku.
W tym roku będziemy obchodzić także 275. rocznicę jego urodzin oraz 225. rocznicę powstania „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”, która w dwudziestoleciu międzywojennym stała się naszym hymnem narodowym.
Wydarzenia związane z obchodem Roku Józefa Wybickiego
IGNACY ŁUKASIEWICZ
200 lat temu, w marcu 1822 r., urodził się Ignacy Łukasiewicz, twórca światowego przemysłu naftowego. W 2022 r. przypada także 140. rocznica jego śmierci.
Łukasiewicz był farmaceutą, a podczas pracy w aptece prowadził badania nad destylacją ropy naftowej, z której udało mu się wydzielić naftę. Na ziemiach polskich utworzył pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej w Bóbrce, a następnie uruchomił kilka rafinerii; wynalazł również lampę naftową.
Był również zaangażowany patriotycznie: uczestniczył w konspiracji podczas powstania krakowskiego, wspierał finansowo powstanie styczniowe i pomagał jego uczestnikom.
Sejm zdecydował o ustanowieniu 2022 rokiem Łukasiewicza „szczególnie ze względu na wielkie i niezwykłe zasługi Ignacego Łukasiewicza dla przemysłu i gospodarki Polski, a także Jego zaangażowanie w walkę o niepodległość Ojczyzny oraz dbałość o pracowników”.
Wydarzenia związane z obchodem Roku Ignacego Łukasiewicza
MARIA GRZEGORZEWSKA
Maria Grzegorzewska, naukowiec i pedagog specjalny, uczyniła mottem swojego życia i „kolejnych pokoleń pedagogów specjalnych, specjalistów pracujących na rzecz osób z niepełnosprawnościami, stwierdzenie: Nie ma kaleki – jest człowiek”.
W 2022 roku przypada 100. rocznica założenia przez Grzegorzewską Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej (obecnie Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie).