28 sierpnia 2025 roku rozmawialiśmy o międzynarodowym bestsellerze Umberto Eco – „Imię róży” oraz o słynnej ekranizacji Jean Jacques Arnauda z 1986 roku. Dyskusja toczyła się na przecięciu literatury, filozofii i kina gatunkowego – bo zarówno książka, jak i film łączą w sobie elementy kryminału, średniowiecznego traktatu i refleksji nad rolą wiedzy.
Uczestnicy podkreślali, że powieść Eco to nie tylko średniowieczny kryminał, lecz także filozoficzna medytacja o granicach wiedzy, prawdzie, interpretacji i naturze języka. Znakomita konstrukcja fabuły – opowieść o śledztwie brata Wilhelma z Baskerville – została zestawiona z bogactwem odniesień do scholastyki, historii Kościoła i semiotyki.
Dyskutanci zauważyli, że Eco stawia czytelnikowi wysokie wymagania: narracja pełna łacińskich cytatów, teologicznych sporów i metafizycznych rozważań nie każdemu wydała się przystępna, ale właśnie to nadaje powieści wyjątkową gęstość intelektualną. Dla wielu uczestników Wilhelm okazał się figurą średniowiecznego racjonalisty, „Sherlocka Holmesa” w habicie, a Adso – nie tylko narratorem, lecz także symbolem dojrzewania duchowego i intelektualnego.
Film oceniono jako dzieło, które uproszcza, ale nie zdradza powieści. Annaud skupił się na warstwie kryminalnej i klimacie mrocznego średniowiecza, rezygnując z dużej części filozoficznych i semiotycznych rozważań Eco. Dzięki temu powstał obraz bardziej przystępny i pełen napięcia, choć – jak podkreślano – nie oddaje w pełni głębi intelektualnej książki.
Ogromne uznanie zyskała kreacja Seana Connery jako Wilhelma – łącząca charyzmę, mądrość i poczucie humoru – oraz F. Murray Abraham w roli fanatycznego Bernarda Gui. Atmosfera klasztoru, scenografia i zdjęcia oddające surowość epoki również zostały mocno docenione. Z drugiej strony część klubowiczów zauważyła, że film koncentruje się na kryminale i horrorze, marginalizując pytania o naturę prawdy i interpretacji, które stanowią oś książki.
Spotkanie zakończyło się zgodą, że „Imie róży” to dzieło, które łączy rozrywkę z filozofią, a jego ekranizacja – mimo uproszczeń – pozostaje jedną z najbardziej udanych adaptacji literatury wymagającej. Książka Eco została uznana za arcydzieło erudycyjnej prozy XX wieku, a film Annauda – za sprawnie zrealizowany i świetnie obsadzony thriller historyczny, który otworzył drogę do szerszej recepcji tej historii.
Zdjęcie: zdjęcie plakatu do filmu Imię róży z 1986 roku. Copyright is believed to belong to the distributor of the film or the publisher of the film: ZDF, France 3 Cinema, RAI, Neue Constantin Film, Les Films De Ariane, Acteurs Auteurs Associés, Cristaldi Film, Nelson Entertainment, Columbia Pictures (Italy), Neue Constantin Film (West Germany), Acteurs Auteurs Associés (France)
Logo DKKiF: Book by Komkrit Noenpoempisut from the Noun Project