Uznając wyjątkowe zasługi polskich sportowców na igrzyskach olimpijskich w 100-lecie zdobycia pierwszego medalu olimpijskiego Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił rok 2024 Rokiem Polskich Olimpijczyków.
“W 2024 r. minie 100 lat od zdobycia pierwszych medali olimpijskich przez polskich sportowców.
W niedzielę 27 lipca 1924 r. na VIII Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu drużyna kolarzy torowych w składzie:
Józef Lange, Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz i Franciszek Szymczyk zdobyła srebrny medal. Polacy w wyścigu na dochodzenie na 4000 m przegrali jedynie z Włochami. Jak wspominał Franciszek Szymczyk, nasza drużyna jechała nadzwyczaj dobrze, szybko, płynnie i bez strat. W pewnym momencie nastąpił jednak dramat: „Świetnie usposobiony Lange prowadzi bardzo szybko całe okrążenie i oddaje zmianę Stankiewiczowi, oczywiście pod wiatr. Tomasz, wjeżdżając na prostą, prawie stanął. Nie spodziewając się tego, Łazarski znalazł się po lewej stronie i nie może go wyminąć. Mijam więc obu, prowadzę prawie 3/4 okrążenia i oddaję zmianę Langemu. Na tym nieporozumieniu straciliśmy kilkanaście bezcennych sekund i dalej już we trójkę, gdyż Tomasz się oderwał – kończyliśmy wyścig”.
Tego samego dnia kilkadziesiąt minut później brązowy medal w konkursie skoków w jeździectwie wywalczył Adam
Królikiewicz na koniu Picador.
Pierwszy złoty medal dla Polski wywalczyła w 1928 r. na letnich igrzyskach w Amsterdamie Halina Konopacka.
W rzucie dyskiem ustanowiła rekord świata. Jak wspominała, 31 lipca w Amsterdamie: „Od rana padał deszcz. Oślizgły dysk, miękkie koło, zimno, wiatr to niedobre prognostyki. Jedyne moje atuty – to dobre poczucie, gaz i szalona chęć zwycięstwa – chęć zwycięstwa tak wielka, że prawie pewność. (…) Z szatni przez długi tunel wychodzę na boisko. Dopiero teraz widzę przytłaczającą potęgę stadjonu. (…) Z trudem odnajduję biało-czerwone chorągiewki na trybunach (…). Jestem ogromnie podniecona. Moja mała biało-czerwona chorągiewka z boiska musi wyrosnąć w wielki sztandar i zawisnąć na najwyższym maszcie”.
W zimowych igrzyskach pierwszy medal dla Polski wywalczył Franciszek Gąsienica-Groń. W 1956 r. we włoskiej
Cortinie d’Ampezzo zajął trzecie miejsce w kombinacji norweskiej. Oprócz medalu organizatorzy igrzysk sprezentowali mu też wieczne pióro, a trenerzy zabrali w nagrodę do kina na western. Po powrocie do kraju Gąsienica-Groń otrzymał talon na motocykl WFM.
Pierwszy złoty medal zimowych igrzysk zdobył dla Polski skoczek narciarski Wojciech Fortuna. W 1972 r. na igrzy-
skach w Sapporo fenomenalny był jego skok w pierwszej serii na odległość 111 m. „Ręce same mi pofrunęły w górę i zaczęły klaskać. Cieszyłem się bardzo, zakręciłem, wyhamowałem i nagle przestałem rozumieć sytuację. Co jest? Dlaczego nie słyszę żadnych braw? Przecież na stadionie jest 50 tys. ludzi. Patrzę, a wszyscy Japończycy robią zdjęcia. Po mojej lewej stronie była duża trybuna, z 10 tys. aparatów we mnie strzelało. Ukłoniłem się do tych ludzi, ich obiektywów i fleszów. I dopiero po chwili usłyszałem oklaski” – wspominał niezwykły konkurs Fortuna.
Do tej pory w 23 letnich i 24 zimowych igrzyskach olimpijskich wystąpiło łącznie 3012 polskich sportowców. Nasi
zawodnicy zdobyli 321 medali: 79 złotych, 96 srebrnych i 146 brązowych” – czytamy w treści uchwały Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej.
POLECANE
Publikacje z księgozbioru Czytelni Naukowej nr XVI Biblioteki Publicznej w Dzielnicy Żoliborz:
Falewicz Robert, Historia igrzysk olimpijskich, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2004.
Gifford Clive, Olimpiady: historia, dyscypliny sportowe, słynni zawodnicy, rekordy, przeł. Andrzej Jędral, Wrocław: Larousse Polska, 2004.
Lipiec Józef, Filozofia olimpizmu, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Sportowe Sprint, 1999.
Miller David, Historia igrzysk olimpijskich i MKOl: od Aten do Pekinu 1894-2008, Poznań: Dom Wydawniczy “Rebis”, 2008.
Młodzikowski Grzegorz, Dwadzieścia olimpiad ery nowożytnej : idea i rzeczywistość, Warszawa: Sport i Turystyka, 1973.
Najlepsi z najlepszych: polscy złoci medaliści olimpijscy, red. Agnieszka Rabińska, Ewa Rojewska-Olejarczuk, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001.
Na olimpijskim szlaku: Polacy na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio i Innsbrucku: 1964, kom. red. Leszek Bednarski i inni,
Warszawa: Polski Komitet Olimpijski, 1965.
Na olimpijskim szlaku 1980: Moskwa – Lake Placid, kom. red. Ewa Cynke i inni, Warszawa: “Sport i Turystyka”, 1981.
Wryk, Ryszard, Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2015.
Wryk, Ryszard, Sport olimpijski w Polsce 1919-1939: biogramy olimpijczyków, Luboń: Wydawnictwo Poznańskie.
Wryk, Ryszard, Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2015.
Wryk, Ryszard, Sport olimpijski w Polsce 1919-1939: biogramy olimpijczyków, Luboń: Wydawnictwo Poznańskie.
ŹRÓDŁA INTERNETOWE
Polscy medaliści Igrzysk Olimpijskich 1896-2020 – WF online
Polscy medaliści zimowych Igrzysk Olimpijskich1956 – 2018
Sylwetki powojennych olimpijczyków | EUREKA – YouTube
WIELKIE chwile polskiego sportu na letnich IGRZYSKACH …
