Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2023 Rokiem Aleksandry Piłsudskiej

31 marca 2023 roku przypada sześćdziesiąta rocznica śmierci Aleksandry Piłsudskiej – działaczki niepodległościowej, członkini Polskiej Organizacji Wojskowej i Polskiej Partii Socjalistycznej, odznaczonej między innymi Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari „za męstwo i hart ducha wykazane w pracy niepodległościowej”, Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Niepodległości z Mieczami (źródło).

Polecane

Publikacje autorstwa i pod redakcją Aleksandry Piłsudskiej:

Franciszek Demel i Wacław Lipiński, Pułkownik Leopold Lis-Kula; z przedm. Aleksandry Piłsudskiej. 1990. Rzeszów : Wydaw. Rzeszowskich Zakładów Graficznych.

Piłsudska, Aleksandra, Wspomnienia. 1985. Londyn: Instytut Józefa Piłsudskiego.

Piłsudska, Aleksandra, Pilsudski : a biography. 1941. New York : Dodd, Mead.

Służba ojczyźnie : wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1915-1918, kom. red. Al. Piłsudska [et al.] ; red. M. Rychterówna. 1929. Warszawa : Główna Księg. Wojskowa.

Wierna służba : wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1910-1915, pod red. Al. Piłsudskiej [et al.]. 1927. Warszawa : Główna Księg. Wojskowa.

Opracowania i artykuły:

Droga Katarzyna, Kobieta którą pokochał marszałek : opowieść o Oli Piłsudskiej. 2018. Kraków : Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.

Fedorowicz Irena, Między prawdą a legendą o Marszałku : wspomnienia Aleksandry Piłsudskiej. W: Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy. T. 20 (2020) s. 251-271.

Garlicki Andrzej, Romansy i awansy. W: Polityka (Warszawa , 1957). 2008, nr 3, s. 78-80.

Gmurczyk-Wrońska Małgorzata, Kobiety w życiu Józefa Piłsudskiego. W: Gazeta Polska (Warszawa , 1993). 2017, nr 49, dod. 150. Rocznica Urodzin Marszałka Józefa Piłsudskiego, s. 32-33.

Halny Roman [pseud.], Aleksandra Piłsudska : komendantka wywiadu kobiecego. [1934]. Warszawa : “Universum”.

Jakimek-Zapart Elżbieta, Aleksandra Piłsudska i fundusz popierania walki czynnej w Polsce. W: Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej. 2008, nr 5/6, s. 94-98.

Janecki Stanisław, Kobiety ojców niepodległości. W: Sieci. 2017, nr 51/52, s. 82-84, 86.

Janicki Kamil, Niepokorne damy : kobiety, które wywalczyły niepodległą Polskę. 2018. Kraków : Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.

Kienzler Iwona, Kobiety niepodległości : bohaterki, żony, powiernice . 2018. Warszawa : Wydawnictwo Lira.

Kienzler Iwona, Waleczne kobiety roku 1920. 2020. Warszawa : Bellona.

Kredzińska Milena, Działalność oświatowa i zawodowa małżonek prezydentów i premierów II Rzeczypospolitej pod zaborami i w okresie międzywojennym. W: (Nie)zależne państwo, społeczeństwo, (nie)zależna kultura i edukacja. 2022. Kraków : Avalon, red. Barbara Techmańska, Małgorzata Skotnicka-Palka, s. 89-105.

Łysiak Tomasz, Kobiety – bohaterki niepodległości. W: Sieci (Gdynia , 2017). 2018, nr 44, dod. Bohaterowie Niepodległej odc. 10, I Niewiasty Pójdą z Nami – Będą Walczyć z Moskalami, s. 1-4, 6, 8, 10.

Mikke Jerzy, Zanim została żoną marszałka. W: Tygodnik Solidarność : czasopismo NSZZ Solidarność. 1998, nr 2, s. 14-15.

Milczarek Eva, Wystrzałowa towarzyszka Ola. W: Polityka (Warszawa , 1957). 2019, nr 45, s. 64-66

Nadolski Kamil, Kochliwy jak Piłsudski. W: Newsweek Polska. 2019, nr 38, s. 50-53.

Niemojewska Agnieszka, Kobiety w życiu marszałka. W: Uważam Rze : inaczej pisane. 2015, nr 5, s. 62-64.

Polak Bogusław, Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. II (1914–1921) Cz. 2. 1993. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej, s. 165-166.

Schlender Grażyna, Życie, miłość i walka Aleksandry Piłsudskiej w świetle jej wspomnień. W: Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Nr 19 (2019), s. 124-139.

Sikorska Marta, Aleksandra Piłsudska (1882-1963). 2021. Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Sikorska-Kowalska Marta, Aleksandra Piłsudska (1882-1963) : szkic do emigracyjnej biografii. W: Paryż, Londyn, Monachium, Nowy Jork. Powrześniowa emigracja niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej. T. 3. 2015. Białystok : Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, red. Violetta Wejs-Milewskiej i Ewy Rogalewskiejs. 233-252.

Sikorska-Kowalska Marta, Dlaczego kobiety nie mają swojej historii? : wspomnienia Aleksandry Piłsudskiej i ich rola w budowaniu legendy Józefa Piłsudskiego. W: Forum Socjologiczne. [T.] 7 (2016), s. 67-82.

Sikorska-Kowalska Marta, Kobiety z PPS (1892-1918). W: O niepodległość i socjalizm : studia i szkice z dziejów Polskiej Partii Socjalistycznej. 2020. Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej, red. Maciej Żuczkowski, Kamil Piskała, s. 127- 151.

Sikorska-Kowalska Marta, Komendantka Oddziału Kuriersko-Wywiadowczego I Brygady Legionów : Aleksandra Szczerbińska i towarzyszki broni. W: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica. T. 104 (2019), s. 109-124.

Sikorska-Kowalska Marta, Okruchy życia intymnego w świetle listów wojennych Józefa Piłsudskiego do Aleksandry Szczerbińskiej z lat 1914-1918. W: Życie prywatne Polaków w XIX wieku. T. 7. Prywatne światy zamknięte w listach. 2018: Łódź-Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, red. Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak, s. 103-112.

Strękowski Jan, Rysa i anioły. W: Rzeczpospolita (Wyd. zasadnicze). 2013, nr 10, s. P16-P17.

Strzyga Lucjan, Piłsudski w wianuszku kobiet. W: Polska (Metropolia Warszawska, wyd. zasadnicze). 2013, nr 65, dod. Magazyn, s. 9.

Uziembło Aniela, Aleksandra Piłsudska z d. Szczerbińska : wspomnienie (1883-1963). W: Gazeta Wyborcza. 2007, nr 25, dod. Gazeta Stołeczna, s. 9.

Zaleska Ilona, Towarzyszka “Ola” : działalność niepodległościowa Aleksandry Piłsudskiej. W: Niepodległość i Pamięć : czasopismo muzealno-historyczne. R. 25, nr 3 (2018), s. 95-121.

Audycje radiowe:

S. Koper o romansie J. Piłsudskiego z E. Lewicką (“Historyczne wydarzenie tygodnia”, Polskie Radio 24)

„Kobiety niepodległości” – ciekawe wydawnictwo Muzeum Historii Polski (PolskieRadio.pl)

“Niepodległe”. Maria i Aleksandra Piłsudskie (Polskie Radio Dzieciom)

Jaka była Aleksandra Piłsudska? (Klucz Kulturowy/Czwórka)

Filmy YouTube:

Aleksandra Piłsudska (1882-1963) (Salon Książki Biograficznej)

„Serce domu” – wspomnienia Aleksandry Piłsudskiej – czyta Jadwiga Jaraczewska (Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku)

„Wśród gości” – wspomnienia Aleksandry Piłsudskiej – czyta Jadwiga Jaraczewska i Wanda Onyszkiewicz (Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku)

Ścieżkami Piłsudskich – spacer po ogrodzie Aleksandry, Józefa, Wandzi i Jagódki – prowadzenie: Małgorzata Basaj (Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku)

Miejsca:

Aleksandra Piłsudska i Suwałki (Archiwum Państwowe w Suwałkach)