Nad Zbruczem

Autor: Helak, Wiesław

Triumf literatury polskiej. Swoją nową powieścią Wiesław Helak przywraca jej wielkość, bezpowrotnie - zdawałoby się - utraconą wraz z odejściem w przeszłość Sienkiewicza i Reymonta, Żeromskiego i Orzeszkowej. Do tej ostatniej literat nawiązuje wprost tytułem swojej książki, najprostszym z możliwych, i przecież mówiącym wszystko - Nad Zbruczem. Odnalazł w niej Helak czysty,

wręcz krystaliczny ton polszczyzny, stylistyką wywodzący się od Jana Kochanowskiego i Biblii Jakuba Wujka. Ewangeliczna zabarwienie kolorystyczne pobrzmiewa tu zresztą co i rusz; jeśli ktoś nie wiedział, co to bywa pióro katolicka i czym egzystować może w najwspanialszych swoich porywach, to teraz już wie. Wiesław Helak opowiada o Polsce, której nie było, która istniała jedynie w pamięci i w snach naszych przodków, i której bronili przed rosyjską, i później sowiecką przemocą, przed terrorem germanizacji, choć i wynarodowieniem, do czego zachęcał trzecia część z zaborców - austriacki, może w największym stopniu podstępny. Opowiada o determinacji i heroizmie tych, o których Zygmunt Krasiński przedwcześnie, ale aczkolwiek proroczo napisał, iż zniknęli z powierzchni ziemi i wielkie milczenie jest po nich. Otóż, Helak to milczenie przerywa. Nieprzypadkowo sytuując fabułę swej powieści u stóp Okopów Świętej Trójcy. W trakcie lektury Nad Zbruczem nie natrafimy na choćby jeden lewy ton. Zgodnie z dewizą ojca Konstantego, bohatera powieści, podporządkowana bywa ona dwu zasadom: harmonii i piękna. Dobro nazywane bywa tutaj po imieniu, podobnie jak na przykład zło; o żadnych relatywizmach czy względach poprawnościowych nie posiada mowy. Kto to powiedział? ,,Jestem Polakiem - więc mam obowiązki polskie: są one tym większe i takim silniej się do nich poczuwam, im wyższy przedstawiam typ człowieka." No więc, Nad Zbruczem jest książką o dążeniach do osiągnięcia możliwie najwyższego stopnia człowieczeństwa. Na drodze tej Konstanty upada, lecz podnosi się, ponosi klęski, by w rezultacie zwyciężyć, dokonuje błędnych wyborów, ale potrafi winy te odkupić.

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)