Zarządzanie : teoria i praktyka

Ze wstępu: Podręcznik, który oddajemy do rąk Czytelników, traktuje o organizacjach i podstawach zarządzania w gospodarce rynkowej. Książka jest wynikiem wieloletnich doświadczeń dydaktycznych, badawczych i doradczych naszego zespołu. Autorzy zbierali te doświadczenia zarówno w Polsce, jak i w krajach o najwyższym poziomie zarządzania, kształcenia i doskonalenia menedżerów. Konfrontacje były niekiedy bolesne, ale

może właśnie dlatego stanowiły szczególnie silny bodziec do działań na rzecz zbliżenia polskiej teorii i praktyki do procesów i struktur zarządzania przodującej części współczesnego świata. Także poprzez tę książkę, nowoczesną - jak sądzimy - pod względem treści i formy, pragniemy przyczynić się do zmniejszenia cywilizacyjnej i organizacyjnej luki, jaka dzieli nas od najlepszych, a nawet niestety i wielu średnich państw, społeczeństw, gospodarek. Autorzy nie ograniczają swojej działalności do sfer czysto akademickich: badań i nauczania. Są bowiem nie tylko nauczycielami, ale także praktykującymi menedżerami i przedsiębiorcami, starającymi się postępować zgodnie z tym, co głoszą i uczyć tego, co sprawdza się w działaniu, w konkretnej rzeczywistości. Wielość ról społecznych i wielość spojrzeń są podstawowymi elementami "filozofii" naszego zespołu, zespołu różnorodnego i spójnego zarazem. Specyfika nauki zarządzania polega bowiem na tym, że nie sposób jest oddzielić jej od praktyki. Specyfikę tę staraliśmy się oddać w możliwie największym stopniu pisząc ten podręcznik. Znalazło to swój wyraz w ogromnej liczbie mniej i bardziej rozbudowanych przykładów i opisów przypadków. Mają one ułatwić zrozumienie relacji pomiędzy teorią i praktyką oraz posłużyć jako materiał do zajęć dydaktycznych prowadzonych metodami aktywnymi, zmuszającymi uczestników do samodzielnego rozwiązywania problemów możliwie jak najbliższych rzeczywistości. W latach osiemdziesiątych nasz zespół, złożony z pracowników Zakładu Teorii i Metod Organizacji Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego oraz badaczy bliskich nam intelektualnie, wydał nakładem PWN dwie monografie naukowe: Współczesne teorie organizacji i Współczesne koncepcje zarządzania. Stanowią one w miarę kompletny przegląd współczesnych teorii tych dziedzin nauki. Stosowanie tych książek w dydaktyce, a zwłaszcza w procesie kształcenia i doskonalenia menedżerów, ukazało ich rozliczne wady, które generalnie przypisujemy nadmiernej "akademickości". Teoria stanowić może podstawę kształcenia, ale rozwój praktycznych umiejętności wymaga "uczenia w działaniu", przykładów i wyraźnego wskazania związków, jakie zachodzą pomiędzy działaniami zarządzających a wynikami zarządzania. Postanowiliśmy w związku z tym przejść od "teorii teoretycznej" do "teorii praktycznej". Praca ta jest efektem tego postanowienia. Powstała ona w środowisku naukowym Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego i Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania. Zawarliśmy w niej nasze doświadczenia z dydaktyki akademickiej oraz kształcenia podyplomowego menedżerów. Akcentowany przez nas praktycyzm musi także znaleźć swój wyraz w sposobie korzystania z książki przez tych, do których jest adresowana: studentów kierunków organizacji i zarządzania w uniwersytetach, wyższych szkołach ekonomicznych i politechnikach, uczestników szkoleń kadry kierowniczej oraz wykładowców prowadzących zajęcia z zakresu podstaw organizacji i zarządzania. Nie jest intencją autorów dostarczenie Czytelnikowi jedynie suchych formułek, klasyfikacji, typologii i definicji, które w pośpiechu opanowuje się pamięciowo i równie szybko zapomina, bez jakichkolwiek następstw dla praktycznego działania. Funkcją tego podręcznika jest ukształtowanie praktycznej "wyobraźni organizacyjnej", umożliwiającej prawidłową identyfikację problemów z zakresu zarządzania oraz samodzielne opracowanie różnorodnych scenariuszy ich rozwiązywania. Scenariusze te niemal nigdy nie bywają idealne w tym sensie, że umożliwiają pełną realizację wszystkich zamierzeń zarządzających. Zawsze kryją w sobie jakieś negatywne następstwa i niemałą dozę ryzyka. "Wyobraźnia organizacyjna", czyli umiejętność identyfikacji tych problemów - szans i zagrożeń, własnych sił i słabości - wynika z wiedzy, doświadczenia i intuicji. Wszystkie te atuty menedżera można i należy rozwijać w procesie kształcenia i doskonalenia. Szczególnie przydatnym instrumentem osiągania tego celu jest metoda analizy przypadków powiązana z wykładem teorii, metod i technik zarządzania. Taką właśnie drogę obraliśmy. Analiza każdego zagadnienia musi być ściśle powiązana z analizą konkretnego przykładu. Po zapoznaniu się z nim, uczestnicy zajęć powinni wspólnie z wykładowcą wskazać podstawowe problemy oraz różne możliwe sposoby ich rozwiązania. Dyskusja nie powinna być "skrępowana", a faza interpretacji teoretycznej i oceny musi być oddzielona od "zdroworozsądkowej" analizy i fazy generowania pomysłów. Dopiero w następnym etapie celowe jest wskazanie praktycznej użyteczności koncepcji teoretycznych oraz narzędzi i metod prezentowanych w podręczniku. W podręczniku omawiamy osiem podstawowych grup zagadnień, najistotniejszych, naszym zdaniem, dla procesu zarządzania: formułowanie strategii, planowanie, kontrolę i controlling, zarządzanie produkcją, kształtowanie struktur, kierowanie zachowaniami organizacyjnymi, zarządzanie potencjałem społecznym organizacji, włączenie organizacji (firmy) w globalny system ekonomiczny, polityczny, społeczny i kulturowy. Cała już stuletnia historia współczesnej teorii organizacji i zarządzania potwierdza tezę, że problemy, z którymi borykają się na co dzień menedżerowie i inni uczestnicy organizacji, pozostają względnie stałe, zmieniają się natomiast sposoby ich ujmowania i analizy oraz rozwiązania uznane w danym czasie za najlepsze. Przeważnie nie tracą one na aktualności, aczkolwiek zmienia się i wzbogaca konkretny zestaw instrumentów zarządzania. Wielość spojrzeń tworzy nową jakość. Historię rozwoju dyscypliny przedstawiamy więc nie tyle jako sekwencję zastępowania koncepcji błędnych przez prawdziwe, ile jako ciągły proces wzbogacania poznania i działania jednostek i grup, praktyków i teoretyków w świecie organizacji. Dlatego właśnie nie są to tylko suche opisy kolejnych ujęć, lecz ciąg aktualnych i najczęściej współczesnych przykładów rozwiązywania konkretnych problemów przy zastosowaniu "szkół i kierunków" myślenia i działania, które pojawiły się w tym stuleciu. Tym, którzy udadzą się z nami w podróż do świata organizacji i zarządzania, którzy wytrwale będą pokonywać kolejne przeszkody i walczyć z własnymi słabościami, aby zmienić je w silne strony i maksymalnie wykorzystać pojawiające się szanse oraz zminimalizować zagrożenia, przypominamy to, co powiedział Lee Iacocca, jeden z najbardziej znanych i kontrowersyjnych menedżerów: kiedy wszystko zostało już powiedziane, pamiętaj - zarządzanie jest przede wszystkim sztuką wartościowania i oceniania; znajdź swój własny sposób zarządzania i trzymaj się go.A.K. Koźmiński, W. Piotrowski

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)